Onze kerncollecties

De Limburgcollectie is een omvangrijke verzameling boeken en documentatie die gaat over alles wat in of over Limburg gepubliceerd is tot heden alsook voor 1900 gecollectioneerd is en de geschiedenis van Limburg vertelt. De collectie bestaat uit meer dan duizend Maastrichtse drukken, de persoonlijke bibliotheek en brieven- en handschriftencollectie van dichter Pierre Kemp, de documentatiecollectie van kunstenaar Charles Eyck, de persoonlijke bibliotheek van natuurkundige en Nobelprijswinnaar Peter Debye en circa vijfhonderd boeken over de geschiedenis van Limburg, waarvan een groot aantal ook gedrukt in Limburg. ​

Ontdek onze collecties

De Jezuïetenbibliotheek, waaronder de collectie Missiologie, omvat opvallend veel reisboeken. Het gaat om een omvangrijke collectie van tienduizenden boeken. Ze getuigen van de brede mentale horizon en de sterke internationale oriëntatie van de jezuïeten. Deze sluit goed aan bij de internationale studentenpopulatie van de UM. Reisboeken vormen een heterogeen genre. De auteur is niet per se ooggetuige en baseert zich soms op de ervaringen van zijn voorgangers of zijn medereizigers. En soms is de grens tussen feit en fictie niet scherp te trekken. Het genre reisboeken is bovendien zo interessant omdat het diverse thema’s raakt: geschiedenis, godsdienst, literatuur, geografie, economie, natuurwetenschap, politiek, kolonialisme, cultuur, gender, etnografie, antropologie enzovoort. 

Naast reisboeken bevatten de Bijzondere Collecties een unieke verzameling reisgidsen. De reisgids is nauw verbonden met de opkomst van het moderne toerisme in Europa vanaf het midden van de negentiende eeuw, toen een uitgebreid spoorwegnet ontstond. De reisgids definieerde ‘de toeristische blik’ en speelde daarmee een belangrijke rol bij het vaststellen van wat we tegenwoordig als natuurlijk en cultureel erfgoed in Europa beschouwen. 

Ontdek onze collecties

In de Jezuïetenbibliotheek bevinden zich vroegmoderne drukken van anatomische atlassen, waaronder die van Vesalius, Loder en Albinus. Behalve een collectie anatomie omvat de bibliotheek ook chirurgische werken en boeken over kruidengeneeskunde met geïllustreerde kruidenboeken van Dodoens, Nylandt en Munting. Naast geneeskunde omvat de bibliotheek psychologie (gerelateerde) boeken. Deze zijn onderwerp van een terugkerend keuzeblok bij de Faculty of Psychology and Neurosciences (FPN). Boeken uit deze kerncollectie worden gebruikt in het onderwijs en voor exposities.  

Ontdek onze collecties

Deze collectie bevat boeken uit de ‘Historia profana’-collectie aangevuld met titels in de jaren negentig verkregen door schenkingen van de Stichting Vrienden Rechtsgeleerde Bibliotheek Rijksuniversiteit Limburg. Het gaat onder meer om lokale en regionale rechtsbronnen, waaronder Observationes, inheemsrechtelijke commentaren en plakkaten. Hieronder bevinden zich een Saksenspiegel uit 1554, de Recessen van Maastricht uit 1665 en de Observationes van de Luikse jurist Charles de Méan uit 1670. Daarnaast heeft UBM ‘Het Weekblad van het Regt’ in haar collectie. Dit juridische tijdschrift is een papieren verzamel- en naslagwerk voor jurisprudentie over de periode 1839–1943. Het is een belangrijke bron voor rechtshistorisch onderzoek, maar ook relevant voor de huidige rechtspraktijk. Het geeft bovendien goed inzicht in de sociale en maatschappelijke ontwikkelingen in die periode. UBM heeft het weekblad in 2013 integraal gedigitaliseerd en een volledig doorzoekbare online versie beschikbaar gesteld. 

Ontdek onze collecties

Deze collectie maakt deel uit van de persoonlijke bibliotheek van Bernard Reith, illustrator en docent kunst en kunstgeschiedenis aan het Amsterdamse St. Ignatiuscollege. Reith is bekend om zijn illustraties voor Louis Couperus ‘Psyche‘ uit 1927. De Reith-bibliotheek bevat meer dan duizend geïllustreerde, geschreven en verzamelde werken over kunst(geschiedenis) en tekenen en 56 boeken geïllustreerd door zogenoemde ‘Golden Age’-illustratoren, onder wie kunstenaars als Arthur Rackham, Edmund Dulac, Kay Nielsen en Willy Pogany. 

Ontdek onze collecties

Een onderdeel van de Jezuïetenbibliotheek wordt gevormd door een verzameling van 141, compleet gerestaureerde prijsbanden die dankzij allerlei schenkingen en legaten in de bibliotheek terecht zijn gekomen. Op de Latijnse scholen, die vanaf eind zestiende eeuw tot de oprichting van de gymnasia in 1876 de vooropleiding tot de universiteit verzorgden, speelde de pedagogiek van de wedijver een belangrijke rol. Tijdens de halfjaarlijkse openbare promotie kregen de beste leerlingen, die naar een hogere klas werden bevorderd, een prijsboek als beloning uitgereikt. Het ging bij deze prijsboeken meestal om studies in het Latijn van de bekende klassieken en humanisten: fraaie exemplaren, die speciaal voor die gelegenheid waren ingebonden met het stadswapen op de buitenkant gestempeld. Het fenomeen prijsbanden vormt een interessant object voor onderzoek naar de historische ontwikkeling van de pedagogiek in Nederland.

Ontdek onze collecties

Deze collectie omvat topstukken uit de Bijzondere Collecties, waaronder boeken met een grote cultuurhistorische, maatschappelijke en/of gebruikswaarde. Deze collectie bevat postincunabelen, manuscripten, zeldzame werken en unica, waardevolle boeken en boeken met een bijzondere herkomst of eigenaar. 

Ontdek onze collecties

De bibliotheken bevatten werken met een enorme thematische reikwijdte en een rijke inhoudelijke diepgang: van atlassen, reisverhalen en boeken over flora en fauna, tot medische werken en boeken over de grote wetenschappelijk vernieuwingen in de moderne tijd op de gebieden van de natuurwetenschappen, de filosofie en de psychologie. Het zijn verrassende en relevante vensters op de wereld, die ons informeren over religie en cultuur in de periode 1860-1960 en ons helpen te reflecteren op actuele vraagstukken zoals biodiversiteit en migratie. In de geschiedschrijving over religieuze orden en congregaties zijn kloosterboekerijen vaak onderbelicht. Daarnaast zijn bibliotheken en archieven van jezuïeten in andere werelddelen doorgaans niet toegankelijk. Onze jezuïetencollectie is daarmee een fundgrube voor onderzoekers, met name op het gebied van reisbeschrijvingen en wetenschapsgeschiedenis. Verder maken de Bijzondere Collecties deel uit van het bredere erfgoedveld in de stad Maastricht en zijn zij onderdeel van een rijke, veelomvattende Limburgcollectie. Bovendien bevatten de Bijzondere Collecties meerdere museale topstukken.